در فضای مجازی افراد از طریق کامپیوتر و وسایل ارتباط جمعی از راه دور با یکدیگر ارتباط دارند. از جمله مؤسسات مردم‌نهاد کودکان کار از طریق اینستاگرام درصدد ارتباط با افراد جامعه و جذب داوطلبان نیکوکار هستند تا التیام‌بخش دردهای کودکانی باشند که از تحصیل و تفریح محرومند و ناچارند در خیابان‌ها کار کنند.

از دیدگاه هابرماس حوزه عمومی عرصه‌ای اجتماعی است که در آن افراد از طریق مفاهمه و استدلال مبتنی‌بر تعقل جهت‌گیری‌های ارزشی و هنجاری را تولید می‌کنند. از این‌رو فضای مجازی می‌تواند به عنوان عرصه اجتماعی مورد توجه قرار گیرد. هدف این پژوهش بررسی و تحلیل محتوای کمی سازمان‌های مردم‌نهاد کودکان کار (سمن‌ها) و بررسی میزان کنش متقابل بین مخاطبان با یکدیگر و سمن‌ها با مخاطبان در فضای مجازی می‌باشد.

مطالعه موردی این پژوهش بر روی سه سمن «جمعیت مستقل امداد دانشجویی مردمی امام علی (ع)»، «انجمن حمایت از کودکان کار» و «مؤسسه رویش نهال جوان» است. داده‌های جمع‌آوری شده از طریق پرسشنامه و جامعه آماری شامل محتوا و مطالب منعکس‌شده در اینستاگرام سه سمن با روش تحلیل محتوای مقوله‌ای است. پس از تحلیل داده‌ها، نتایج این پژوهش نشان داد که اینستاگرام یک «رسانه همگانی» محسوب نمی‌گردد و الگوهای کنش ارتباطی موجود در اینستاگرام این سه سمن از الگوهای کنش ارتباطی هابرماس پیروی نمی‌کنند و کاربران اینستاگرام معتقد هستند که ارتباط حضوری اثربخش‌تر از مشارکت اجتماعی در فضای مجازی است.

کلیدواژه: کنش ارتباطی، سازمان‌های مردم نهاد

ارجاع: نژاد حسینیان، سیما (1399) کنش ارتباطی سازمان‌های مردم‌نهاد در فضای مجازی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا.