سازمان‌های غیردولتی در شرایط فعلی جامعه ایران که با انبوه مسائل اجتماعی مواجه هستند، نقش و اهمیت ویژه‌ای دارند. این سازمان‌ها برای رشد و توسعه خود، با دو مانع اصلیِ بیرونی و درونی مواجه هستند. موانع بیرونی به شرایط جامعه و ساختارهای آن ارتباط دارد و موانع درونی به مشکلات ساختاری و سازماندهی درونی خود NGO ها مرتبط است.

این پژوهش، توجه خود را به موانع درونی معطوف کرده است و قصد پاسخ به این سؤال اصلی را دارد که چه مشکلات و موانعی در ساختار درونی سازمان‌های غیردولتی وجود دارد که باعث ناکارآمدی آن‌ها شده است؟ در بین سازمان‌های غیردولتی ایران، مؤسساتی هستند که تجارب موفقی از خود به جای گذاشته‌اند و از طرفی هم تعداد زیادی از سازمان‌های غیردولتی ناکارآمد بوده و موفقیتی نداشته‌اند. بر این مبنا محقق با توجه به تجربه زیست شده با سازمان‌های غیردولتی، تعدادی از سازمان‌های غیردولتی موفق را شناسایی نموده و سپس سه سازمان غیردولتی موفق (موسسه محک، جمعیت خیریه تولد دوباره، جامعه یاوری فرهنگی)، جهت مطالعه و بررسی انتخاب می‌شوند.

محقق جهت پاسخ به سؤالات اصلی تحقیق از روش مطالعه موردی بهره برده و تکنیک‌های مصاحبه عمیق، مطالعه اسنادی و مشاهده را به کار برده است. از جمله نتایج تحقیق می‌توان به این اشاره داشت که ترکیبی از سازماندهی و تلاش غیرانتفاعی و خیرخواهانه مؤسسان و نیروهای داوطلب برای موفقیت سازمان‌های غیردولتی ضروری است. به عبارت بهتر، در سازمان‌های غیردولتی نمی‌توان از همان ابتدا سازماندهی صرف، به معنای آنچه که در سازمان‌های انتفاعی وجود دارد را به کار برد و وجود نیروهای مؤسس برای ایجاد اعتماد اجتماعی، نهادینه کردن موسسه و جذب نیروهای داوطلب ضروری است، ضمن آنکه هر سازمان غیردولتی به موازات رشد و تعالی باید حدی از سازماندهی را به کار برد.

کلیدواژه: سازمان غیردولتی، اثربخشی سازمانی، ساختار سازمانی، جامعه مدنی، جامعه توده‌ای، توانمند سازی، فرهنگ سازمانی، مشارکت اجتماعی، موفقیت، محدودیت بازدارنده

ارجاع: نوربخش، سید ناصر (1390) موانع درونی موفقیت ngo ها در ایران، مطالعه موردی سه سازمان غیردولتی موفق، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبائی