در سال‌های گذشته فعالیت‌های داوطلبانه با حمایت کارفرما در دنیا رشد فزاینده‌ای داشته است. اخیراً در ایران برخی از سازمان‌ها به این فعالیت‌ها روی آورده‌اند. هدف این مطالعه طراحی الگوی مشارکت کارکنان در فعالیت‌های داوطلبانه با حمایت کارفرما در یک گروه منتخب از سازمان‌های ایرانی است. این تحقیق با استفاده از نظریه زمینه‌ای و با مصاحبه با 15 کارمند داوطلب که از میان سازمان‌های مپنا، چارگون و یونیلور انتخاب شده‌اند، سعی نموده است تا بینشی نسبت به تجارب فعالیت‌های داوطلبانه به دست آورد و با استفاده از داده‌های به دست آمده، الگویی را برای مشارکت کارکنان در فعالیت‌های داوطلبانه با حمایت کارفرما پیشنهاد نماید.

در مجموع 93 کد از تحلیل مصاحبه‌های نیمه ساختار یافته به دست آمده و از این کدها 33 مفهوم حاصل گردید. در نهایت این مفاهیم شش مقوله مدل پالادیمی را شکل دادند که شامل شرایط علی، پدیده محوری، راهبردها، عوامل زمینه‌ای، شرایط مداخله گر و پیامدها می‌باشد. پدیده محوری در این پژوهش، انواع برنامه‌های داوطلبانه است که بر اساس نوع نیازی که از جامعه برطرف می‌نمایند (فعالیت‌های مادی، فعالیت‌های معنوی و فعالیت‌های رشد و توسعه‌ای) تقسیم بندی شده‌اند. همچنین مکانیزم مشارکت کارکنان در فعالیت‌های داوطلبانه در این پژوهش فرایند مشارکت کارکنان در این فعالیت‌ها شامل شناسایی نیاز، برنامه‌ریزی، اطلاع رسانی، اجرا، بازخورد و کنترل و وفاداری می‌باشد. شرایط علی نیز شامل عوامل شخصیتی و انگیزاننده‌ها می‌باشد. به علاوه شرایط زمینه‌ای در این تحقیق شامل عوامل فردی، عوامل سازمانی و عوامل مربوط به برنامه داوطلبانه و عوامل مداخله گر ترکیبی از عوامل محیطی و عوامل مربوط به سازمان‌های مردم نهاد می‌باشد. در نهایت پیامدها در چهار طبقه پیامدهای فردی، پیامدهای کاری، پیامدهای سازمانی و پیامدهای مربوط به جامعه قرار گرفت.

در مرحله دوم این پژوهش و در فاز کمی برای کلیه اجزای مدل مفهومی به دست آمده در مرحله کیفی، سؤالاتی طراحی شد. برای سنجش روایی محتوای پرسشنامه نظرات پنج نفر از اساتید دانشگاه و مدیران حوزه‌های مرتبط مورد استفاده قرار گرفت. همچنین برای سنجش پایایی متغیرهای ترکیبی پرسشنامه از روش آزمون-باز آزمون با فاصله یک هفته استفاده گردید. پس از تائید روایی و پایایی، پرسشنامه توسط 61 نفر از مدیران و کارمندان شرکت‌های مپنا، چارگون و یونیلور که سابقه مشارکت در فعالیت‌های داوطلبانه با حمایت کارفرما را داشتند تکمیل گردید. سپس داده‌های پرسشنامه با استفاده از روش حداقل مربعات جزئی و با کمک نرم افزار اسمارت پی‌ال‌اس تحلیل شد. نتایج نشان دهنده تائید روابط علی مدل مفهومی و اجزای آن می‌باشد.

کلیدواژه: فعالیت‌های داوطلبانه، فعالیت‌های داوطلبانه با حمایت کارفرما، مسئولیت پذیری اجتماعی سازمان، مشارکت کارکنان،, نظریه زمینه ای.

ارجاع: افخمی، احمد (1398) طراحی الگوی مشارکت کارکنان در فعالیت‌های داوطلبانه، پایان نامه دکتری، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان