راهنمای بسیج جوامع محلی برای مدیریت منابع طبیعی در مناطق خشک
Guide to mobilizing local communities to manage natural resources in arid areas
امروزه با وجود پیشرفت روزافزون علم و فن آوری و به دنبال آن ارتقاء سطح رفاه و بهبود خدمات اجتماعی در کشورهای در حال توسعه، هنوز هم بحث توسعه روستایی به عنوان یکی از اصلی‌ترین چالش‌های پیش روی تصمیم گیران، اندیشمندان و دولت مردان در این کشورها مطرح می‌باشد. هم اکنون بیش از نیمی از جمعیت کشورهای در حال توسعه روستانشین هستند، به نحوی که کشورهای جنوب آسیا با ۷۲ درصد و قاره آفریقا با ۶۷ درصد جمعیت، دارای بیشترین میزان جمعیت روستایی می‌باشند.
در نگاه اول، روستاها جوامعی هستند که از روابط اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی ساده ای برخوردارند. لذا به نظر می‌رسد ارائه هرگونه راه حل برای حل مشکلات آن‌ها به سادگی امکان پذیر است؛ اما در اغلب مناطق روستایی، وجود تضادهای فرهنگی، قومی، مذهبی و از همه مهم‌تر، اختلاف شدید طبقاتی موجب تشکیل جوامعی با پیچیدگی‌های خاص خود گردیده است. آن گونه که با وجود ریشه یابی و شناسایی علل و عوامل بروز چالش‌های متعدد در این جوامع، پیشنهاد راه‌حل‌های مناسب و کاربردی برای از میان برداشتن این چالش‌ها به آسانی میسر نیست. از این‌روست که برخی اندیشمندان این حوزه بر این باورند که بسیاری از راهکارهای پیشنهاد شده در دهه‌های گذشته که بیشتر بر فقرزدایی و بهبود سطح معیشت روستائیان به عنوان محور کلیدی توسعه روستایی تأکید داشته‌اند، خود باعث فقر بیشتر روستائیان به ویژه زنان و کشاورزان خرده پا و نیز تشدید اختلافات طبقاتی شده‌اند.
از این رو در پروژه ترسیب کربن سعی شده است تا با بررسی اجمالی ساز و کارهای به کار گرفته شده در سایر پروژه‌های در حال اجرا در معدودی از کشورهای در حال توسعه و نیز بهره گیری از تجارب موفق و ناموفق پروژه‌هایی که در داخل کشور در زمینه توسعه روستایی اجرا شده و یا در حال اجرا می‌باشند، الگویی مناسب، عملی و همگام با ساختار فرهنگی، اجتماعی و زیست محیطی منطقه اجرایی پروژه اتخاذ گردد.
موضوع اصلی کتاب حاضر بررسی الگویی مناسب برای مدیریت منابع طبیعی در مناطق خشک است که مشتمل بر چهار فصل به شرح زیر است:
1-مقدمه
1-1 سابقه
1-2-نگاهی به محدوده اجرای پروژه
1-3-مشارکت مردم و مدیریت منابع طبیعی
1-5- فرضیات، هدف و راهکارهای بسیج جوامع محلی در مدیریت منابع
1-6- هدف از بسیج جوامع محلی در احیای مراتع
1-7-چارچوب این راهنما
2-اصول بسیج جوامع محلی
2-1-اصول نظری
2-2-اصول عملی
3- مراحل بسیج جوامع محلی
3-1- سازماندهی با تشکیل سرمایه اجتماعی
3-2- شناسایی فرصت‌های روستا
3-3-اجرای طرح‌ها
3-4- نهادینه کردن شیوه‌های بسیج جوامع محلی-ترسیم چشم انداز آینده
4-یادداشت پایانی
ارجاع: بوداتوکی، پرابو (1387) راهنمای بسیج جوامع محلی برای مدیریت منابع طبیعی در مناطق خشک، مترجم: امیرمسعود پویافر، ناشر: موسسه فرهنگی و هنری آتنه.
در نگاه اول، روستاها جوامعی هستند که از روابط اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی ساده ای برخوردارند. لذا به نظر می‌رسد ارائه هرگونه راه حل برای حل مشکلات آن‌ها به سادگی امکان پذیر است؛ اما در اغلب مناطق روستایی، وجود تضادهای فرهنگی، قومی، مذهبی و از همه مهم‌تر، اختلاف شدید طبقاتی موجب تشکیل جوامعی با پیچیدگی‌های خاص خود گردیده است. آن گونه که با وجود ریشه یابی و شناسایی علل و عوامل بروز چالش‌های متعدد در این جوامع، پیشنهاد راه‌حل‌های مناسب و کاربردی برای از میان برداشتن این چالش‌ها به آسانی میسر نیست. از این‌روست که برخی اندیشمندان این حوزه بر این باورند که بسیاری از راهکارهای پیشنهاد شده در دهه‌های گذشته که بیشتر بر فقرزدایی و بهبود سطح معیشت روستائیان به عنوان محور کلیدی توسعه روستایی تأکید داشته‌اند، خود باعث فقر بیشتر روستائیان به ویژه زنان و کشاورزان خرده پا و نیز تشدید اختلافات طبقاتی شده‌اند.
از این رو در پروژه ترسیب کربن سعی شده است تا با بررسی اجمالی ساز و کارهای به کار گرفته شده در سایر پروژه‌های در حال اجرا در معدودی از کشورهای در حال توسعه و نیز بهره گیری از تجارب موفق و ناموفق پروژه‌هایی که در داخل کشور در زمینه توسعه روستایی اجرا شده و یا در حال اجرا می‌باشند، الگویی مناسب، عملی و همگام با ساختار فرهنگی، اجتماعی و زیست محیطی منطقه اجرایی پروژه اتخاذ گردد.
موضوع اصلی کتاب حاضر بررسی الگویی مناسب برای مدیریت منابع طبیعی در مناطق خشک است که مشتمل بر چهار فصل به شرح زیر است:
1-مقدمه
1-1 سابقه
1-2-نگاهی به محدوده اجرای پروژه
1-3-مشارکت مردم و مدیریت منابع طبیعی
1-5- فرضیات، هدف و راهکارهای بسیج جوامع محلی در مدیریت منابع
1-6- هدف از بسیج جوامع محلی در احیای مراتع
1-7-چارچوب این راهنما
2-اصول بسیج جوامع محلی
2-1-اصول نظری
2-2-اصول عملی
3- مراحل بسیج جوامع محلی
3-1- سازماندهی با تشکیل سرمایه اجتماعی
3-2- شناسایی فرصت‌های روستا
3-3-اجرای طرح‌ها
3-4- نهادینه کردن شیوه‌های بسیج جوامع محلی-ترسیم چشم انداز آینده
4-یادداشت پایانی
ارجاع: بوداتوکی، پرابو (1387) راهنمای بسیج جوامع محلی برای مدیریت منابع طبیعی در مناطق خشک، مترجم: امیرمسعود پویافر، ناشر: موسسه فرهنگی و هنری آتنه.
