شورای کتاب کودک سازمانی مستقل و غیردولتی و نخستین سازمانی است که برای پیشبرد ادبیات کودکان و نوجوانان در ایران پایه‌گذاری شد. طرح پایه‌گذاریِ نهادی برای پیشبرد ادبیات کودکان و نوجوانان در سال 1339، از سوی توران میرهادی و با هم‌فکری لیلی ایمن (آهی)، مطرح شد. آن دو عقیده داشتند چنین نهادی به‌صورت گروهی و با خِرَد جمعی بهتر اداره می‌شود. پیشنهاد با چند تن از استادان، نویسندگان، مترجمان، کارشناسانان و هنرمندان به رایزنی گذاشته شد و در 20 دی سال 1341 به تأسیس شورای کتاب کودک ‌ا‌نجامید. گروهی 37 نفره هیأت مؤسس شورا را تشکیل ‌دادند و پس از تدوین و تصویب اساسنامه در سال 1342، شورا رسماً فعالیت خود را آغاز ‌کرد.

در طول بیش از نیم‌قرن فعالیت مداوم، شورا کوشیده است تا به هدف‌های بنیادین خود در زمینه بهبود آثار ادبی برای کودکان و نوجوانان، از نظر محتوا و شکل، ترویج و تشویق خواندن، توسعۀ کتابخانه‌های کودک و نوجوان دست یابد؛ همچنین با تألیف فرهنگنامۀ کودکان و نوجوانان به‌عنوان کتاب مرجع، توانسته منبعی مهم برای اطلاع‌رسانی به کودکان و نوجوانان ایرانی فراهم سازد. اعضاء آن نیروهای داوطلب هستند. شورا در حال حاضر بیش از 700 عضو (رسمی و وابسته) دارد. شورا هزینه‌های خود را با کمکِ حق عضویت دریافتی از اعضا، حق تألیف فرهنگنامه که ناشر برای تألیف فرهنگنامه می‌پردازد و کمک‌های مردمی تأمین می‌کند. بیشتر کمک‌های مردمی که شورا دریافت می‌کند حاصل کوشش گروهی است با نام حامیان شورا و فرهنگنامه. بخش بزرگی از فعالیت‌های شورا را نیز دوستداران کودکان و نوجوانان به‌صورت داوطلبانه و بدون چشمداشت مالی انجام می‌دهند.

شورای كتاب كودك از بدو تأسیس تاكنون در جهت پیشبرد اهداف خود سعی در ایجاد ارتباط با سازمان‎های دولتی و غیردولتی داشته كه موجب توانمند سازی خود و سازمان‎های دیگر شده است. گروهی از نهادهای غیردولتی فعال مانند انجمن دفاع از حقوق کودکان، انجمن پژوهش‌های پویا، موسسه پژوهشی کودکان دنیا، موسسه مادران امروز، کانون توسعه فرهنگی، موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان ایران، انجمن ترویج علم و ...از سوی اعضاء شورا پایه‎گذاری شده‎اند و برای گسترش فرهنگ مطالعه و ادبیات كودك و نوجوان و نیز تحول در وضعیت کودکان به ویژه آموزش و پرورش کودکان ایران برنامه‎های متنوعی دارند. شورا همچنین با برخی نهادها و سازمان‌های بین‌المللی مانند IBBY که اهداف مشترك دارند ارتباط مستمر دارد.